Kodlama projelerinde versiyon kontrolü, yapılan değişiklikleri takip etmek ve gerektiğinde geri almak için hayati öneme sahiptir. Git, dünyanın en yaygın kullanılan versiyon kontrol sistemi olup, GitHub ise Git projelerini barındırmak, paylaşmak ve işbirliği yapmak için kullanılan bir platformdur. Bu rehberde Git ve GitHub kullanımını detaylıca inceleyeceğiz.
1. Git ve GitHub Nedir?
Git:
- Açık kaynaklı bir versiyon kontrol sistemidir.
- Değişiklikleri takip eder, geri almanıza ve farklı sürümler oluşturmanıza olanak tanır.
- Yerel olarak çalışır, yani internet bağlantısı olmadan da kullanılabilir.
GitHub:
- Git projelerini barındırmak ve paylaşmak için kullanılan bir bulut tabanlı platformdur.
- Ekip çalışmasını kolaylaştırır ve projeler üzerinde işbirliği yapılmasını sağlar.
- Açık kaynak ve özel depo (repository) seçenekleri sunar.
2. Git Kurulumu ve İlk Yapılandırma
Git’i Kurma
Git’i yüklemek için işletim sisteminize göre aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:
- Windows: Windows için Git indirin ve yükleyin.
- Mac: Terminal’de şu komutu çalıştırın:
brew install git
- Linux (Debian/Ubuntu):
sudo apt update
sudo apt install git
İlk Yapılandırma
Git’i yükledikten sonra aşağıdaki komutlarla kullanıcı bilgilerinizi ayarlayın:
git config --global user.name
git config --global user.email
Bu adım, yaptığınız değişikliklerin kimin tarafından yapıldığını belirlemek için gereklidir.
3. Temel Git Komutları
Git ile çalışırken en sık kullanılan komutları öğrenelim:
Yerel Depo (Repository) Oluşturma
Mevcut bir klasörü Git deposuna dönüştürmek için:
git init
Mevcut Depoyu Klonlama
GitHub’daki bir projeyi kendi bilgisayarınıza klonlamak için:
git clone <repo-url>
Değişiklikleri Takip Etme
Dosya eklediyseniz veya değiştirdiyseniz:
git add .
Bu komut, tüm değişiklikleri “hazırlık alanına” ekler.
Değişiklikleri kaydetmek için:
git commit -m
GitHub’a Değişiklikleri Gönderme
Değişiklikleri uzak sunucuya göndermek için:
git push origin main
Güncellemeleri Alma
Başka biri projede değişiklik yaptıysa, en güncel hali almak için:
git pull origin main
4. GitHub ile Çalışma
GitHub’a Yeni Proje (Repo) Ekleme
- GitHub hesabınıza giriş yapın.
- “New Repository” butonuna tıklayın.
- Depo adını girin ve “Create Repository” seçeneğine tıklayın.
- Terminal’de aşağıdaki komutları çalıştırarak yeni projeyi GitHub’a bağlayın:
git remote add origin <repo-url>
git branch -M main
git push -u origin main
Branch (Dal) Kullanımı
Yeni bir özellik geliştirmek için yeni bir dal (branch) açın:
git checkout -b yeni-ozellik
Branch’i ana dala eklemek için (merge işlemi):
git checkout main
git merge yeni-ozellik
5. GitHub İşbirliği ve Pull Request’ler
Bir projeye katkıda bulunmak için:
- GitHub’da projeyi fork edin.
- Kendi bilgisayarınıza klonlayın.
- Değişiklikleri yapın, commit edin ve GitHub’a push edin.
- GitHub’da “New Pull Request” açarak değişikliklerin projeye eklenmesini isteyin.
6. GitHub ve SSH Kullanımı
GitHub’a her push işlemi sırasında kullanıcı adı ve şifre girmek yerine SSH anahtarı kullanabilirsiniz:
- SSH anahtarı oluşturun:
ssh-keygen -t rsa -b 4096 -C "email@example.com"
- Public anahtarınızı GitHub’a ekleyin:
cat ~/.ssh/id_rsa.pub
- Çıkan anahtarı GitHub > Settings > SSH and GPG keys bölümüne ekleyin.
- GitHub bağlantısını test edin:
cat -T git@github.com
Sonuç
Bu rehberde Git ve GitHub’ın temel kullanımlarını öğrendik. Git’in versiyon kontrolü için ne kadar güçlü olduğunu ve GitHub’ın işbirliği süreçlerinde nasıl yardımcı olduğunu gördük.
Bir projeye başladığınızda mutlaka Git ile takip etmenizi ve GitHub üzerinde projelerinizi paylaşmanızı öneririm!
Daha ileri seviye Git konuları için:
- Git Rebase ve Git Merge Arasındaki Farklar
- GitHub Actions ile CI/CD Süreçleri
- Git Bisect ile Hataları Bulma
Gibi konuları da araştırabilirsiniz!